وبلاگ آرش درگاهی

کرمی که سر جدا شده‌اش را دوباره بازسازی می‌کند …البته همراه خاطرات‌اش!

خیلی وقت‌ها ما به جاندارانی در رده پایین تکاملی که می‌توانند به آسانی اعضای از دست‌رفته‌شان را برویانند، با حسرت نگاه می‌کنیم. پزشکان و دانشمندان بعضی اوقات آنها را بررسی می‌کنند، به این امید که راهی برای بازسازی اعضای قطع شده بدن انسان پیدا کنند، آرزویی که تا حالا عملی نشده است.

اما به تازگی دانشمندان دانشگاه Tufts تحقیق جالبی کرده‌اند، آنها کرم زرد کوچکی به نام پلانارین planarian را برای تحقیق انتخاب کردند، این کرم به خاطر توانایی‌اش در بازسازی مشهور است. چیز جالب این است که حتی اگر سر این کرم هم جدا شود، سر دوباره رشد می‌کند.

اما چیز جالب‌تر خاطرات این کرم‌ها بود. پژوهشگران قبل از جدا کردن سر کرم‌ها، آنها را در شرایطی قرار دادند که مجبور باشند به فضای باز و زیر نور بروند تا به غذا برسند. در شرایط معمول این کرم‌ها دوست ندارند به فضای باز بیرون بروند و زیر نور قرار بگیرند، اما دانشمندان با قرار دادن غذا در این فضاها به نوعی آنها را آموزش دادند.

در مرحله بعد دانشمندان سر تعدای از کرم‌های آموزش‌دیده و آموزش‌ندیده را جدا کردند، جالب بود که آن دسته از کرم‌هایی که قبل از جدا شدن سر آموزش دیده بودند، سریع‌تر از دسته دیگر کرم‌ها، یاد می‌گرفتند که برای دسترسی به غذا باید چه کنند و این کار تنها با یک جلسه تمرین انجام می‌دادند.

حالا این سؤال مطرح است که چطور کرم‌ها خاطرات سر جداشده‌ان را به یاد می‌آورند؟

دانشمندان مسئله را به ۲ شیوه توجیه می‌کنند:

۱- بعضی از خاطرات ممکن است به صورت همزمان در جای دیگری از بدن هم ضبط شوند.

۲- قبل از جداسازی سر، مغز اصلی، تغییراتی در سیستم عصبی می‌دهد، بعد از جداسازی، سیستم عصبی، در حین رشد مغز، تغییراتی در نوع رشد مغز اعمال می‌کند.

این تحقیق در نشریه Experimental Biology به چاپ رسیده بود.

مغز انسان بسیار پیچیده است و نباید به تکرار چنین سناریوی‌ای در انسان فکر کرد. اما از نتایج تحقیقاتی مثل این می‌شود در شناخت حافظه و کارکرد فرایند یادگیری، اعتیاد و ترک اعتیاد استفاده کرد.

از سوی دیگر همین تحقیق می‌تواند دست‌مایه نوشتن داستان‌ها و فیلم‌های تخیلی هم قرار بگیرد. شاید هم قبل داستان‌هایی با همین مضمون نوشته شده باشد!

منبع